باریت تا آغاز فعالیت های حفاری های اکتشافی نفت، به عنوان کانی بی ارزش و در معدنکاری، به عنوان باطله دیگر مواد معدنی به شمار می رفت. در واقع توسعه و توجه به اکتشاف و استخراج این کانی در سراسر جهان، عمدتاً به خاطر نیاز به صنعت نفت بوده است. حدود 90 درصد از باریت تولیدی جهان، در صنایع حفاری و بقیه در مصارف صنعتی و پزشکی به کار می رود. باریت به دلیل وزن مخصوص بالا، خنثی بودن از نظر شیمیایی و قیمت مناسب، در گل حفاری استفاده می شود. در شیشه سازی به عنوان همگن کننده ی ماده مذاب و درخشندگی و شفافیت محصول، مصرف دارد. همچنین این ماده معدنی به عنوان پرکننده در صنعت لاستیک، پلاستیک و کاغذ سازی مصرف می شود. این کانی به دلیل خاصیت جذب پرتو رادیواکتیو، در ساخت بلوک های سیمانی نیروگاه ها به کار می رود. در مخلوط لاستیک آسفالت برای ساختن توقفگاه ها و باند فرودگاه نیز از باریت استفاده می شود. در ساختن سرامیک های ویژه و نیز در تهیه آهنربای دائمی و ساختن لیتوپون و در رنگ سازی کاربرد دارد.

در بین مواد معدنی، کانی های صنعتی به وفور در داروسازی به صورت ماده موثر دارویی یا پرکننده به عنوان عامل تعلیق، رقیق کننده، چسباننده، متلاشی کننده، افزایش دهنده ویسکوزیته و نظایر آن مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از کانی های صنعتی پرکننده در صنایع داروسازی، به علت خنثی بودن و خواص فیزیکی منحصر به فرد آنهاست. مهم ترین خواص فیزیکی وشیمیایی کانی های مورد استفاده در صنایع دارویی، واکنشهای سطحی مانند تورم، ظرفیت جذب اسید و قابلیت حل شدن آن ها در آب و اسید است. از جمله کانی های صنعتی دارویی می توان به باریت و نمک های باریم، بنتونیت، بروبورات ها، برماین، کلسیت، ژیپس، منیزیت، پتاس،هالیت، تالک و نظایر آن اشاره کرد.

نحوه عملکرد باریت در صنعت داروسازی به عنوان محیط تباین آزمایشهای اشعه ایکس است (محيط تباين راديوگراف كيي شامل عناصري با عددهاي اتمي بالاست كه اشعه ایکس را جذب كنند.) پس از انجام عملیات عکسبرداری برای خارج شدن سولفات باریم از بدن، باید مایعات به میزان زیاد مصرف شود زیرا باقی ماندن این ماده معدنی در بدن عوارضی همچون انسداد روده، یبوست، تحریک صفاق، سوراخ شدن روده را دارد و در مواردی منجر به مرگ می شود. سولفات باریم در برونکوگرافی (نایژه گرافی) و یا مکیدن و تخلیه ریه ها (آسپریشن) که منجر به فرم های گرانولومایی شده نیز کاربرد دارد همچنین سولفات باریم به سیمان های مربوط به ساخت استخوان های مصنوعی و گچ دندانپزشکی اضافه می شود.

باریت خوراکی یا مورد استفاده در صنایع دارویی باید با توجه به استانداردهای مورد قبول کشور سازنده، تولید شود. استاندارد سولفات باریم مصرفی در صنایع دارویی ایران، USP (داروسازی ایالات متحده آمریکا) است. در این استاندارد حداقل عیار سولفات باریم 97.5% و حداکثر میزان فلزات سنگین نظیر سرب و روی ppm 10؛ بیشترین میزان سولفیدها (سلستین، گالن، اسفالریت و موارد مشابه) کمتر از ppm 0.5؛ آرسنیک کمتر ازppm 0.8 و نمک های باریم قابل حل (کلرید باریم) حداکثر 0.001 درصد بیان شده است.

باريت متشكل شده از مواد معدني سولفات باريم معمولاً بي رنگ يا  شيري رنگ هستند ولي در رنگ هاي قرمز، قهوه اي، زرد، بنفش وجود دارد. رنگ باريت بستگي به ناخالصي هايش در زمان تشكيل كريستال آن دارد. سختي باريت بين 3 تا 4.30 است. در خصوص ایمنی های ماده باریت باید به نکات زیر توجه داشت: در تماس با پوست و چشم از تماس مستقیم با این ماده جلوگیری کنید. در صورت تماس با پوست شسته شود. محیط کار حتما مجهز به سیستم تهویه باشد تا ذرات ریز داخل سیستم تنفسی نشود. در محیط دارای گرد و غبار از ماسک بینی استفاده شود.

اگر سنگ معدن باریت از نوع کریستال خاص باشد آن را خرد و اُلک کرده و سپس از طریق دمیدن هوا آن را بر حسب اندازه ذرات دسته بندی می کنند. انواع بدرنگ آن را اغلب با اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک عمل می کنند تا با خارج کردن نا خالصیهای موجود در آنها، که ممکن است اکسید آهن یا ترکیبات سرب باشند، رنگشان بهبود یابد. همراه با رنگدانه یار بوجود آمده ممکن است مقداری سولفات یا کربنات کلسیم نیز وجود داشته باشد. از آنجا که باریت یک رنگدانه سنگین است و به سرعت ته نشین می شود، می توان به راحتی از طریق ظرف به ظرف کردن اسید همراه آن را خارج کرد. باریت بدست آمده را فیلتر، خشک، آسیاب و از طریق دمیدن هوا برحسب اندازه ذرات، دسته بندی و جدا می کنند.

باریت در انواع معمولی و میکرونیزه شده به بازار عرضه می شود. در نوع معمولی اندازه ذرات بین 20 تا 25 میکرومتر می باشد. در نوع میکرونیزه این امکان وجود دارد که اندازه ذرات دارای چندین طیف باشند و آنها را با اندازه های متوسط 2، 5، 10 میکرومتر و غیره به بازار عرضه می کنند. اکنون انواع میکرونیزه به میزان وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد و جایگزین انواع معمولی شده اند. علاوه بر این، نوع میکرونیزه نسبت به نوع بلانک فیکس جذب روغن کمتری دارد و در بسیاری از موارد جایگزین آن شده است.

باريت از نظر شيميايي خنثي بوده و وزن مخصوص آن نسبتاً زياد است و از ديدگاه شکل شناسي مي تواند با کلسيت، سلستين، ويتريت، آراگونيت، آلبيت، ژيپس، فلوئورين و انيدريت تشابه داشته باشد. از کلسيت، ويتريت و ژيپس بواسطه غيرقابل حل بودن در اسيد، از آلبيت ( و بطور اعم از فلدسپارها) بواسطه نرمي، از سلستين و انيدريت بواسطه فلوئورسانس نارنجي پس از گداخته شدن و سبز نمودن رنگ شعله فوتک،از فلوئوريت بواسطه فقدان فلوئورسانس و از آراگونيت بوسيله و مخصوص بالا و رخ شناخته مي شود.

باريت از نظر ساختمان بلورين تنها با ويتريت (کربنات باريم) مشابه است و از نظر کاربرد در صنايع، ويتريت مي تواند جايگزين نسبتاً مناسبي باشد ولي تظاهر اتفاقي آن و تجمع با کانه هاي فلزي بويژه سرب و روي از اقتصادي بودن آن مي کاهد.

ظاهر باریت عموما به گونه‌ای است که شناسایی آن آسان است. این ماده یکی از معدود موادمعدنی غیرفلزی با وزن مخصوص بالای ۴ است. علاوه براین، سختی پایین این ماده (۲.۵ تا ۳.۵) و همچنین سه جهت رخ با زاویه قائمه این سنگ باعث شده تا بتوان تنها با سه بار مشاهده این ماده را شناسایی کرد. از دیگر روش‌های تشخیص باریت با استفاده از وزن مخصوص آن است. فرض کنیم چند نمونه سنگ معدنی سفید مثلا کلسیت، کوارتز، باریت، تالک و جیپسوم داریم. برای اینکه باریت را از میان آن‌ها تشخیص دهیم کافی است یکی از نمونه‌ها را در دست راست و دیگری را در دست چپ قرار دهیم.  باریت سنگی که از همه سنگین‌تر است.

از باريت در كارخانجات ريخته گري مس نيز استفاده می‌شود. وقتي كه عيار مس به 98% رسيد، در كوره ذوب و سپس در قالبهاي مورد نياز ريخته می‌شود. به منظور جلوگيري از جوش خوردن مذاب به قالب و سهولت در غلتيدن در كف قالب و توزيع يكنواخت بار در قالب، قبل از ريختن مذاب مس به داخل آن، مقداري پودر باريت توسط اسپري در كف قالب پاشيده می‌شود. اين امر در سهولت جدايش مس قالب شده از قالب به ريخته گر كمك می‌کند.

بیشتر محصولات باریت به عنوان عامل سنگین کننده در گل حفاری به کار می روند. این گل های دانسیته بالا باعث می شوند میله ی دریل به سمت پایین حرکت کند، ذرات برش خورده از وسط خارج می شوند و از فضای بین میله و دیوار به سطح برمی گردند. این گردش سیال دو کار را انجام می دهد:

1. سر مته را خنک می کند.
2. گل باریت دانسیته بالا سنگ های برش داده شده بوسیله دریل را جدا می کند و سپس آنها را تا سطح حمل می کند.

باریت همچنین به عنوان یک رنگ دانه در رنگ ها و پرکننده ی سنگین برای کاغذ، پوشاک و لاستیک به کار می رود. کاغذهایی که در کارت های بازی استفاده می شوند، مقداری باریت بین فیبرهای کاغذ وجود دارد. این دانسیته خیلی بالایی به کاغذ می دهد که به بازیکنان این امکان را می دهد که خیلی راحت با کارت ها سروکار داشته باشند.

باریت به طور عمده سنگ معدن باریم است که این باعث تنوع زیادی در ترکیبات باریم می شود. یکی از کاربرد ها در استحفاظ از اشعه ی ایکس می باشد. باریت این توانایی را دارد که از نشر پرتو ایکس و پرتو گاما به بیرون جلوگیری کند. برای ساختن بتون های با دانسیته بالا از باریت استفاده می شود تا از نشر پرتو ایکس در بیمارستان ها، نیروگاه ها و همچنین آزمایشگاه ها جلوگیری کند.

ترکیبات باریم همچنین در آزمایشات تشخیص پزشکی به کار می روند. اگر بیمار یک لیوان کوچک از مایعی که شامل پودر باریم در یک مخلوط شیر و بستنی است، بنوشد، مایع روی مری بیمار را می پوشاند. سپس یک اشعه ایکس از گلو گرفته می شود که از بافت نازک درون مری عکس برداری می کند. زیرا باریم در مقابل اشعه ایکس کدر است و از عبور آن جلوگیری می کند.

يكي از موارد استفاده آن در صنعت سازه می‌باشد. برخي از کلوخه‌های باريت در بتني و محكم كردن خرده سنگهاي اطراف خط لوله‌های دفن شده، به منظور ثابت كردن آنها در نواحي باتلاقي به كاربرده می‌شود. علاوه برآن، به علت وزن مخصوص بالاي باريت، از آن در پايداري و ثابت نگهداشتن سدها و پلها در برابر فشار آب و زلزله استفاده می‌شود.

باريت متشكل شده از مواد معدني سولفات باريم معمولاً بي رنگ يا  شيري رنگ هستند ولي در رنگ هاي قرمز، قهوه اي، زرد، بنفش وجود دارد. رنگ باريت بستگي به ناخالصي هايش در زمان تشكيل كريستال آن دارد. سختي باريت بين 3 تا 4.30 است . چگالي بالاي باريت باعث با ارزش و كاربردي شدن آن  شده است. باريت از نظر شيميايي خنثي و حل نشدني است . عمده باریت تولید شده در جهان به عنوان عامل وزن افزا در گل حفاری مورد استفاده قرار می گیرد. حدود 99 درصد از باریت در آمریکا در همین صنعت استفاده می شود.  علاوه براین، باریت به عنوان رنگدانه در صنعت رنگسازی و به عنوان پرکننده سنگین در صنعت کاغذ، پوشاک و لاستیک سازی نیز استفاده می شود. کاغذی که برای تولید کارت های بازی استفاده می شود حاوی باریت فشرده شده در میان فیبرکاغذ است. استفاده از باریت چگالی بالایی به کاغذ می دهد و درنتیجه استفاده از کارتها در بازی را میسر می کند. یکی از ویژگی های باریت این است که مانع از عبور پرتوهای ایکس و گاما می شود. به همین دلیل از آن در تولید بتن های با چگالی بالا برای جلوگیری از اشعه ایکس در بیمارستان ها، نیروگاه ها و آزمایشگاه ها استفاده می شود.